ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΤΤΙΚΗΣ

Μ. Πετράκης ΕΑΑ/ΙΕΠΒΑ


ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΩΝ

Πρωτογενείς επιπτώσεις
• Ρύπανση
• Θόρυβος
• Κυκλοφοριακό
• Περιβάλλον (Απόβλητα, Οικοσυστήματα)
• Υποδομές Οικονομία

Δευτερογενείς
• Υγεία
• Ποιότητα ζωής
• Αστικοποίηση
• Οικονομικές - Κοινωνικές αλλαγές στον κοινωνικό ιστό

Ρύπανση και θόρυβος στο περιβάλλον

Εξαρτάται από τρεις παράγοντες :
1. τις πηγές ρύπανσης- θορύβου (είδος και χαρακτηριστικά)
2. τις μετεωρολογικές συνθήκες που επικρατούν και
3. τα τοπογραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής..


ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Λοιμώξεις του αναπνευστικού
Η ατμοσφαιρική ρύπανση, μπορεί να αποδειχθεί επικίνδυνη για εκδήλωση λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος, όπως η πνευμονία και η βρογχίτιδα,

Καρδιαγγειακά προβλήματα
Η ατμοσφαιρική ρύπανση υπολογίζεται ότι μειώνει τη διάρκεια ζωής του σύγχρονου ανθρώπου της μεγαλούπολης κατά δυο-τρία χρόνια δημιουργώντας σοβαρές επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό μας σύστημα.
Στην Ελλάδα σύμφωνα με παλαιότερες έρευνες (2004-05) καταγράφονται 300-400 θάνατοι ανά 100.000 κατοίκους, οι οποίοι αποδίδονται έμμεσα στις επιπτώσεις που έχει η ρύπανση στη δημόσια υγεία.




ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

• Ο Νομός ΑΤΤΙΚΗΣ χαρακτηρίζεται από την έντονη αστικοποίηση τα τελευταία 50 χρόνια.
• Η αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας και αριθμού αυτοκινήτων είναι σημαντικό πρόβλημα.
• Η μέση ταχύτητα οχημάτων στο οδικό δίκτυο το 2015 θα κυμαίνεται στα 10 Km/h με ότι αυτό συνεπάγεται
• Η Ατμοσφαιρική ρύπανση δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στους κατοίκους της περιοχής.

Οι πιέσεις

• Εκπομπές από κυκλοφορία, αεροδρόμιο και αστικές περιοχές
• Εκπομπές αεροσκαφών
• Κυκλοφοριακός φόρτος (Μέση ταχύτητα 6kms/h by 2010)
• Διαδρομές (10 εκ. διαδρομές το 2010)
• Υποδομή (Parking space,)

Επιπτώσεις


• Ποιότητα αέρα (Δημόσια Υγεία, ρύπανση )
• Κυκλοφοριακός φόρτος
• Θόρυβος
• Καταστροφή Πολιτιστικής κληρονομιάς

Αντιδράσεις


• Ρύθμιση κυκλοφοριακού
• Καθαρές Τεχνολογίες
• Αστυνόμευση
• Δημόσια μέσα μεταφοράς
• Εναλλακτικές μορφές μεταφοράς


NOx
Για τα οξείδια του αζώτου (NOx), η βασική πηγή είναι η κυκλοφορία των αυτοκινήτων το αεροδρόμιο και ακολουθούν η κεντρική θέρμανση και οι βιομηχανικές εκπομπές.
Για την περίοδο του χειμώνα, η κυκλοφορία των αυτοκινήτων αεροδρόμιο ευθύνεται για το 45% περίπου των τιμών συγκέντρωσης ΝΟx, η κεντρική θέρμανση για το 35% και η βιομηχανία για το 10%.
Όπως προκύπτει και από την ανάλυση των μετρήσεων οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του αζώτου είναι σχετικά υψηλές δεν υπερβαίνουν όμως τα νομοθετημένα όρια ακόμη.

ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ
Όπως προκύπτει από την ανάλυση των μετρήσεων των σταθμών μέτρησης της ρύπανσης στην Αττική, οι συγκεντρώσεις PM10 είναι υψηλές και συχνά πάνω από τα νομοθετημένα όρια ποιότητας. Είναι ενδεικτικό το γεγονός, ότι οι τιμές PM10 διαφοροποιούνται σε πολύ μικρότερο βαθμό σε σχέση με τους άλλους ρύπους, στις διάφορες εποχές του έτους και σε διαφορετικές μετεωρολογικές κατευθύνσεις. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την ύπαρξη διάχυτης περιφερειακής ρύπανσης, η οποία μπορεί να φθάσει υψηλά ποσοστά της μετρούμενης συγκέντρωσης.

ΔΙΟΞΕΊΔΙΟ ΘΕΊΟΥ (SO2)

Οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του θείου είναι κάτω από τα όρια ποιότητας, αλλά όχι σε πολύ χαμηλά επίπεδα και αυτό αποδίδεται στις μετεωρολογικές συνθήκες διασποράς και στην παρουσία βιομηχανικών πηγών

ΒΕΝΖΟΛΙΟ

Για το βενζόλιο, που θεωρείται καρκινογόνος ρύπος, σύμφωνα με το πρόγραμμα Auto-Oil II, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν μειώσεις εκπομπών στο πλαίσιο των μέτρων που λαμβάνονται για τα αυτοκίνητα. Προτείνεται η μέτρηση του συγκεκριμένου ρύπου στο άμεσο μέλλον, προκειμένου να εκτιμηθεί η τυχόν αναγκαιότητα λήψης πρόσθετων μέτρων

Συνεισφορές
Βιομηχανία Κυκλοφορία Κεντρ. Θερμαν Μεταφερόμενη Άλλο
CO 1-2% 95% 2-3% 1-2%
SO2 20% 5-7% 70% 3-5%
NOx 10% 45% 35%
PM10 Κυρίως ?? ??
O3

ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ

• Χρήση νέων τεχνολογιών για την ρύθμιση κυκλοφορίας
• Ένταση ελέγχων καλής λειτουργίας και εκπομπών στα οχήματα (ΚΕΚ, καταλύτες)
• Εισαγωγή Φυσικού Αερίου στην κεντρική θέρμανση
• Χρήση ενεργητικών ηλιακών συστημάτων στα δημόσια κτίρια και τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα
• Θέσπιση αυστηρού προγράμματος παρακολούθησης των πλέον ρυπογόνων βιομηχανιών (ΙNSPECTORATE).
• Υποκατάσταση οχημάτων συμβατικής τεχνολογίας με νέα οχήματα κινητήρων EURO ΙΙΙ και EURO IV

• Οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων (PM10) είναι σε υψηλά επίπεδα και σε ορισμένες περιοχές υπερβαίνουν νομοθετημένα όρια σχετικά με την ποιότητα της ατμόσφαιρας. Από τη στατιστική επεξεργασία των τιμών των μετρήσεων για το 2008, προκύπτει υπέρβαση ορίων για τα PM10, η οποία θα είναι περισσότερο εμφανής με την πάροδο των ετών, γιατί τα όρια που δεν πρέπει να υπερβούν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα μειώνονται έως ότου λάβουν την καταληκτική τιμή τους.

• Οι συγκεντρώσεις όζοντος (O3) κυρίως τους θερινούς μήνες είναι σε υψηλά επίπεδα. Το πρόβλημα των υψηλών συγκεντρώσεων του όζοντος δεν περιορίζεται φυσικά στην περιοχή των Μεσογείων. Είναι γνωστό το πρόβλημα με τις υψηλές συγκεντρώσεις που εμφανίζονται στις βόρειες βορειοδυτικές περιοχές της πρωτεύουσας, όπως οι Θρακομακεδόνες, Πάρνηθα, Μαρούσι Λυκόβρυση. Το όζον είναι ρύπος με μεγάλο χρόνο υποδιπλασιασμού και ως εκ τούτου παραμένει στην ατμόσφαιρα, χωρίς να αποσυντίθεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα

• Οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του αζώτου (NO2) είναι σε σχετικά υψηλά επίπεδα, αλλά πάντως κάτω από τα όρια συναγερμού. Κατά κύριο λόγο, η παρουσία οξειδίων του αζώτου συνδέεται με τοπικές πηγές, αστικές και βιομηχανικές. Το αεροδρόμιο συνεισφέρει σημαντικά στις υψηλές συγκεντρώσεις του διοξειδίου του αζώτου (ΝΟ2) , όπως φαίνεται και από τις συγκεντρώσεις εντός του χώρου του αεροδρομίου, αλλά επίσης και από τις συγκεντρώσεις σε περιοχές νότια του αεροδρομίου, οι οποίες σύμφωνα με τα μετεωρολογικά δεδομένα της περιοχής, δηλαδή την επικράτηση κατά ένα μεγάλο ποσοστό των βορείων ή βορείων δυτικών ανέμων επηρεάζονται από τη μεταφορά των ρύπων

• Τα επίπεδα ρύπανσης για ορισμένους ρύπους και θορύβου στην περιοχή της Ανατολικής Αττικής είναι σε υψηλά επίπεδα.


Οι μελλοντικές παρεμβάσεις στις υποδομές της περιοχής στα πλαίσια του χωροταξικού σχεδιασμού μπορεί να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα του περιβάλλοντος αν δεν συνοδεύονται από λεπτομερή σχεδιασμό μέτρων και παρεμβάσεων για την αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον.