εισηγηση των εργαζομένων της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

Της Ομοσπονδίας Συλλόγων Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΟΣΥΠΑ) και του Παγκρήτιου Συλλόγου Εργαζομένων ΥΠΑ/ΚΑΗΚ

ΠΡΟΣ

Τους πολίτες των Δήμων Καστελίου, Αρκαλοχωρίου και Θραψανού, στα πλαίσια της ημερίδας που οργανώθηκε στο Καστέλι την 28-6-2009 η «Πρωτοβουλία Πολιτών για τη Διάσωση, Προβολή και Αειφόρο Ανάπτυξη της Πεδιάδας»

Αγαπητές κυρίες και κύριοι,
Σας ευχαριστούμε, όπως είναι αυτονόητο, για την πρόσκληση προς εμάς να συμβάλλουμε όσο μας το επιτρέπουν οι δυνάμεις και οι επαγγελματικές μας γνώσεις, για την αποσαφήνιση και ενημέρωση των κατοίκων όλων των εμπλεκόμενων φορέων σχετικά με το σύνολο των πτυχών του εξαγγελθέντος νέου διεθνούς πολιτικού αερολιμένα Καστελίου.
Προκαταβολικά θα θέλαμε να διευκρινίσουμε ότι η άποψη και η αποδοχή για το κάθε μεγάλο έργο που τελεσίδικα θα αλλάξει την περιοχή που αφορά, ανήκει αποκλειστικά στους κατοίκους αυτού του τόπου. Το δικαίωμα αυτό, αυτονόητο εδώ και δεκαετίες σε κάθε ευνομούμενη κοινωνία, έχει πλέον, την τελευταία τουλάχιστον δεκαπενταετία, αναγνωριστεί, όχι χωρίς αγώνες και ίσως όχι ακόμα τελεσίδικα τόσο ηθικά και πολιτικά όσο και δικαστικά ως προαπαιτούμενο και στη χώρα μας. Συνεπώς, αφενός χαιρετίζουμε ως ενεργοί πολίτες οι ίδιοι κάθε σχετική πρωτοβουλία, αφετέρου δηλώνουμε ότι θα είμαστε πάντοτε στη διάθεσή σας για την παροχή οποιασδήποτε πληροφορίας θα μπορούσε να σας είναι χρήσιμη προκειμένου να πάρετε τη σωστή απόφαση για τον τόπο σας και να κινηθείτε αναλόγως προκειμένου να διασφαλίσετε την εφαρμογή της.
Δε θα επεκταθούμε λοιπόν σε καθαρά περιβαλλοντολογικά προβλήματα, παρόλο που είναι αυτονόητο ότι αυτά πρωτίστως ενδιαφέρουν τον κάθε κάτοικο, και ο λόγος που δε θα το κάνουμε είναι ότι υπάρχουν άλλοι, άτομα ή φορείς, καταλληλότεροι να το κάνουν αυτό. Θα προσπαθήσουμε να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον σας σε μια άλλη κατεύθυνση, όχι αντίθετη με την καθαρά περιβαλλοντική, αλλά συμπληρωματική αυτής και ίσως και περισσότερο σημαντική.
Η παράμετρος αυτή θα μπορούσε να εκφραστεί επιγραμματικά με την εξής ερώτηση: «Τί θα κερδίσουμε οικονομικά από το εξαγγελθέν νέο αεροδρόμιο; Και πάντως σε αντάλλαγμα για τις όποιες επιβαρύνσεις στο περιβάλλον, την αλλοίωση (αν όχι κατάργηση) της τοπικής αγροτικής οικονομίας;»
Η απάντηση, εξίσου επιγραμματικά, θα μπορούσε να είναι: «Τίποτα ή σχεδόν τίποτα». Αλλά αξίζει πραγματικά να τεκμηριώσει κανείς την παραπάνω απάντηση, ώστε να μπορέσετε και εσείς να λάβετε υπόψη αυτό το πολύ σοβαρό ζήτημα:
1) Στο συγκεκριμένο έργο, το ΥΠΕΧΩΔΕ, αρμόδιο για την κατασκευή του, μιλάει αποκλειστικά για σύμβαση παραχώρησης, με μηδενική συμμετοχή του Δημοσίου. Σε απλά ελληνικά, η σύμβαση παραχώρησης από το Δημόσιο σε ιδιώτη σημαίνει ότι ο ιδιώτης αναλαμβάνει με δικά του έξοδα (στην πράξη με δανεικά από τις τράπεζες και με την εγγύηση του δημοσίου (!) την κατασκευή ενός έργου και η πληρωμή του θα γίνει από την αποκλειστική εκμετάλλευση του έργου από τον ίδιο επί μακρό χρονικό διάστημα. Τι χώρος περισσεύει λοιπόν για την τοπική κοινωνία (δήμους κλπ), προκειμένου αυτή να διασφαλίσει τουλάχιστον κάποια έσοδα ως ελάχιστο αντιστάθμισμα για την επιβάρυνσή της; Προφανώς, κανένας απολύτως, από τη στιγμή που ούτε το Δημόσιο, νοούμενο ως κεντρική διοίκηση, δε θα έχει πλέον καμία δυνατότητα παρέμβασης για να κάνει πολιτική, όπως π.χ. έκανε φέτος που παρενέβη και μηδένισε τα τέλη προσγείωσης, προκειμένου να αντιμετωπίσει την τουριστική μείωση. Λεπτομέρεια, όχι ασήμαντη: Η μείωση αφορούσε όλα τα αεροδρόμια της χώρας, πλην του «Ελευθέριος Βενιζέλος» στην Αθήνα, αεροδρόμιο ήδη ιδιωτικό.
2) Θα μπορούσε κάποιος να αντιτείνει ότι εν πάσει περιπτώσει, η κατασκευή ενός νέου αερολιμένα συνεπάγεται το άνοιγμα πολλών νέων θέσεων εργασίας. Αυτό είναι πράγματι αλήθεια, ισχύει ήδη στον υφιστάμενο «Ν. Καζαντζάκης» και αφορά 150 περίπου άτομα με μόνιμη (όλο το χρόνο εργασία) και μερικές εκατοντάδες περισσότερους, εποχικούς, για 5-6 μήνες. Ο μισθός όλων αυτών των ανθρώπων είναι περί τα 600 με 700 ευρώ. Θα πρέπει να προβληματιστείτε λοιπόν αν αξίζει τον κόπο να «ανταλλάξετε» χιλιάδες στρέμματα για ελάχιστες θέσεις εργασίας (διότι η μεγάλη πλειοψηφία των ήδη εργαζομένων στο «Καζαντζάκης» απλά θα μεταφερθεί στο Καστέλι, αφήνοντας πολύ μικρό ποσοστό ήδη κακοπληρωμένων θέσεων εργασίας ακάλυπτο).
3) Τέλος η προσδοκόμενη από κάποιους «παράπλευρη» οικονομική ανάπτυξη που θα προκληθεί από τη μετακίνηση, άφιξη και αναχώρηση τόσων επιβατών (π.χ. τοπικά εστιατόρια, καφενεία, καταστήματα κλπ), είναι στην πραγματικότητα μία «υπόσχεση» που δε θα πραγματοποιηθεί ποτέ: Διότι ο ιδιώτης παραχωρησιούχος προσδοκά να βγάλει μεγάλο μέρος της επένδυσής του, ακριβώς από ανταγωνιστικά εμπορικά κέντρα, πάρκα και πάρκιγκ τα οποία θα εκμεταλλεύεται αποκλειστικά ο ίδιος. Προς τούτο, δε θα του είναι δύσκολο να εξασφαλίσει τη συνδρομή των μεγάλων διεθνών τουριστικών γραφείων (αν όχι και το συνεταιρισμό μαζί τους, όπως φημολογείται), τα οποία, όπως εξάλλου ήδη κάνουν τώρα στο «Ν. Καζαντζάκης», θα φέρνουν τους επιβάτες μέσα από κλειστούς οδικούς άξονες, και θα τους αφήνουν ή θα τους παραλαμβάνουν απευθείας στο νέο Αερολιμένα.
Για όλα τα παραπάνω, έχει καλλιεργηθεί εδώ και χρόνια μία «μυθολογία», κατά τη γνώμη μας εν μέρει οφειλόμενη σε άγνοια και αφέλεια κατά τα άλλα καλόπιστων ανθρώπων, εν μέρει όμως σε εσκεμμένη προσπάθεια εξαπάτησης της τοπικής κοινωνίας, είτε νοούμενη στενά τοπικά, στα όρια των δήμων σας, είτε σε ευρύτερο πλάισιο, σε νομαρχιακό ή περιφερειακό επίπεδο. Και μάλιστα την ίδια στιγμή που τα παραπάνω ζητήματα, που εμείς τώρα σας θέτουμε αποκρύπτονται εξίσου συστηματικά.
«Μύθος» πρώτος: Ο νέος αερολιμένας με το μέγεθός του θα αποτελέσει πόλο ανάπτυξης της πολιτικής αεροπορίας για την περιοχή, καθώς θα αποτελεί κομβικό αερολιμένα (hub) για πτήσεις ακόμα και υπερατλαντικές. Η πραγματικότητα: Ο πληθυσμός της Κρήτης, αλλά και η φύση του τουρισμού της, που είναι καθαρά εποχιακή αποκλείει εντελώς αυτή την πιθανότητα. Αλλά και αν ακόμα υπήρχε σχετικό ενδιαφέρον από διεθνείς αεροπορικές εταιρίες, θα προϋπόθετε την κατασκευή ενός Αερολιμένα πολλαπλάσιου μεγέθους από τον ήδη υφιστάμενο «Ν. Καζαντζάκη».
Και έτσι ερχόμαστε στο δεύτερο «μύθο»: Το ότι ο νέος Αερολιμένας Καστελίου θα είναι πράγματι πολλαπλάσιος του ήδη υφιστάμενου. Η πραγματικότητα: Και αν ακόμα υλοποιηθεί ο αρχικός σχεδιασμός με προϋπολογισμό 1,5 δις ευρώ (κάτι που ήδη εγκαταλείπεται καθώς θα είναι αδύνατη η απόσβεσή του, και ακούμε ήδη για περιορισμό του στα 800-900 μάξιμουν εκατ. ευρώ) θα μιλούσαμε για έναν Αερολιμένα με αεροσταθμό απλά 1,5 φορά το μέγεθος του ήδη υφιστάμενου και προβληματικά μικρού στο «Ν. Καζαντζάκης».
«Μύθος» τρίτος: Ότι η κατασκευή ενός νέου σύγχρονου αερολιμένα θα πολλαπλασιάσει «από μόνη της» την τουριστική ροή στο νησί μας, αγνοώντας πλήρως κρίσιμους παράγοντες όπως την ποιότητα των υπηρεσιών, την ποσότητα των καταλυμάτων, το οδικό δίκτυο κλπ. Πραγματικότητα: Βοηθάει αναμφίβολα η ύπαρξη ενός σύγχρονου αερολιμένα, με την απαραίτητη προϋπόθεση το κατά το δυνατόν χαμηλό κόστος λειτουργίας των αερομεταφορέων. Κάτι το οποίο είναι απολύτως αδύνατον να συμβεί υπό την εκμετάλλευση ενός ιδιώτη που οφείλει να έχει κερδοφορία πάσει θυσία. Προς τούτο μάλιστα ακούγεται ήδη έντονα η συμπαραχώρηση τον κατασκευαστή του νέου Αερολιμένα των αερολιμένων Χανίων και Σητείας, προκειμένου να μην αντιμετωπίζει ανταγωνισμό σε ένα ακριβό στη χρήση του νέο Αερολιμένα. Ας αναλογιστούμε λοιπόν, μήπως στην προσπάθεια προσέλκυσης περισσότερου τουρισμού με ένα καινούργιο αεροδρόμιο, «καταφέρουμε» τελικά να διώξουμε επισκέπτες προς άλλους, φτηνότερους, προορισμούς.
Οφείλουμε κλείνοντας, να διευκρινίσουμε ότι εμείς, ως εργαζόμενοι στην Πολιτική Αεροπορία, σε καμία περίπτωση δεν είμαστε αντίθετοι στην κατασκευή νέων σύγχρονων και αντάξιων της χώρας μας και του νησιού μας αερολιμένων. Το αντίθετο, και μάλιστα χωρίς να μας απασχολούν τέτοια ζητήματα, αν είχαμε μία «εγωιστική» προσέγγιση, καθώς σε κάθε περίπτωση εμείς ως κρατική Αεροπορική Αρχή θα είμαστε παρόντες στο νέο Αεροδρόμιο, ασχέτως ιδιοκτησίας, κόστους και περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Γνωρίζοντας όμως πολύ καλά, εξαιτίας της δουλειάς μας όλα τα παραπάνω αλλά και το πόσο εύκολα θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν χρήματα (από τα ήδη εισπραττόμενα από την ΥΠΑ τέλη, από εκποίηση μικρού μέρους της περιουσίας της) σε ικανή ποσότητα να χρηματοδοτήσουν ένα τέτοιο έργο, αφήνοντας «χώρο» για την τοπική κοινωνία να έχει τα δικά τα ανταποδοτικά και απαραίτητα οφέλη, δεν μπορούμε να μην παρέμβουμε και να βοηθήσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση.
Σε τελική ανάλυση, ας αναρωτηθούμε όλοι μας ως έλληνες πολίτες:
- Πόσο μας τιμά η «παραδοχή» ότι μόνοι μας δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, και έχουμε ανάγκη ξεπουλήματος σε Γάλλους, Γερμανούς ή άλλους «ικανότερους»;
- Γιατί επίσης αποδεχόμαστε την «ανικανότητά» μας να κάνουμε σωστή διαχείριση των πόρων του τόπου μας, και γιατί φανταζόμαστε ότι ξένοι επιχειρηματίες με φυσιολογικά αποκλειστικό σκοπό το κέρδος, θα το κάνουν καλύτερα;
- Για ποιο λόγο θα «πρέπει» η συζήτηση για τέτοια μεγάλα ζητήματα να γίνεται πάντοτε εκ των υστέρων και αφού «φέρονται» οι αποφάσεις της κεντρικής διοίκησης να εμφανίζονται ήδη «τελεσίδικες» και εν πάσει περιπτώσει ληφθείσες εν κρυπτώ;
Ευχαριστούμε πάλι για την πρόσκληση, και θα είμαστε αυτονόητα πάντα στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση και συνεργασία.

Για την ΟΣΥΠΑ Για τον Π.Σ.Ε. ΥΠΑ/ΚΑΗΚ



Γεώργιος Πλιάκας Ηλίας Μελισσάς