Σε μνήμη του αξιολογότατου Κου Μιχάλη Κοντάκη , συνταξιούχου δασκάλου από την Κασταμονίτσα, αναδημοσιεύουμε ( ως οφείλουμε), την επιστολή του στην εφημερίδα ¨ Πατρίδα ¨, αλλά και στο περιοδικό ¨ Πνευματικοί Σταλακτίτες ¨ , ως τον ελάχιστο σεβασμό στην μνήμη του.
Έγραψε λοιπόν πριν μερικούς μήνες:

Οι πρώτοι που εκτίμησαν τη μεγάλη στρατηγική αξία του χώρου ήταν οι Δωριείς. Ίδρυσαν και οργάνωσαν την ισχυρή Πολιτεία της Λύκτου. Ο Ησίοδος την αποκάλεσε ( πλούσιο Δήμο ). Τον πλούτο της αντλούσε από τον παραγωγικότατο κάμπο του Καστελλίου. Το Καστέλλι ήταν φρούριο των Ενετών απ’ όπου εξορμούσαν τα στρατεύματα τους για την καταστολή των απελευθερωτικών κινημάτων της ανατολικής Κρήτης. Εκεί αποθηκεύονταν τα σιτηρά και τα άλλα γεωργικά προϊόντα για την τροφοδοσία των κατακτητών.
Μετά την επικράτηση των Ενετών στην Κρήτη περί το 1210, αυτοί προέβησαν στην διοικητική διαίρεση της νήσου σε ¨ Καστελλανίες ¨ (επαρχίες), που η κάθε μία πήρε το όνομα της από το ενετικό φρούριο. Έτσι προήλθε η επαρχία πεδιάδος με πρωτεύουσα το Καστέλλι.
Τους Ενετούς διαδέχτηκαν οι Τούρκοι. Κι εκείνοι διαπίστωσαν τη στρατηγική αξία του Καστελλίου κι εχρησιμοποίησαν το χώρο όπως και οι Ενετοί. Το 1897 ο V. Berard (I) κατερχόμενος από το οροπέδιο του Λασιθίου αντικρίζει τη (( μελλοντική πόλη να υψώνεται στο μέσο της Πεδιάδας, πάνω στα ερείπια του παλιού οχυρού πύργου, που οι Ενετοί τον ονόμαζαν Πύργο της Πεδιάδας. Είχε τα καφενεία της, τη βασιλική και τους γιατρούς της. Είχε επίσης ένα στρατόπεδο για την τουρκική φρουρά κι ένα παλάτι για την Νομαρχία ))
Η μελλοντική αυτή πόλη γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου. Εξελίχτηκε σε κέντρο Διοικητικό, εμπορικό, συγκοινωνιακό, πνευματικό και μορφωτικό. Είχε πολλά δικηγορικά γραφεία, ιδιωτικά ιατρεία και εμπορικά καταστήματα. Φθάνουμε στις παραμονές του Β Παγκόσμιου πολέμου.
Η κυβέρνηση Μεταξά, παρακινούμενη από του Άγγλους, απαλλοτριώνει ένα μέρος του κάμπου και κατασκευάζει αεροδρόμιο. Οι κάτοικοι του Καστελλίου και των γύρω χωριών δέχτηκαν μια μικρή αποζημίωση χωρίς αντίδραση. Το πράγμα το είδαν κι έτσι ( Για την Ελλάδα, βρε παιδιά ) .
Με την κατάληψη όμως του νησιού από τους Γερμανούς το αεροδρόμιο επεκτείνεται σημαντικά και το Καστέλλι μεταβάλλεται σε μια ισχυρή αεροπορική βάση με καταφύγια, πολυβολεία και αποθήκες πυρομαχικών. Τα σπίτια των κατοίκων επιτάσσονται από το φόβο των βομβαρδισμών.
Οι Κατελλιανοί καταφεύγουν κυρίως στα ορεινά χωριά κάτω από δύσκολες συνθήκες στέγασης και διαβίωσης. Πολλοί απ΄ αυτούς προσχωρούν στην Εθνική Αντίσταση.
Το μακρύ χέρι της γερμανικής αεροπορικής βάσης του Καστελλίου φτάνει μέχρι τη Βόρεια Αφρική ανεφοδιάζοντας και βοηθώντας την προέλαση του Ρόμμελ. Οι σύμμαχοι μας αντιδρούν με αεροπορικούς βομβαρδισμούς.
Ο ήχος των γερμανικών σειρήνων ηχεί ακόμη στ΄ αυτιά των παλαιοτέρων. Οι σειρήνες να σκίζουν τη γαλήνη της νύχτας – βραδιά παρά βραδιά - οι προβολείς να οργώνουν τον ουρανό, οι φωτοβολίδες – πυρσοί να κάνουν τη νύχτα μέρα, τα τροχιοδεικτικά, οι ομοβροντίες των αντιαεροπορικών, ο βόμβος των αεροπλάνων κι οι εκρήξεις βομβών, έπλεκαν ένα πανηγύρι θανάτου και τρόμου.
Επωφελούμενη καμιά φορά η Εθνική αντίσταση απ΄ αυτόν τον ορυμαγδό έκαιγε βενζίνες κι αεροπλάνα και κατέστρεφε αποθήκες πυρομαχικών του εχθρού.
Αυτά τα σαμποτάζ έκαναν γνωστό το Καστέλλι και το προέβαλαν πανελληνίως και διεθνώς. Σαν έφυγαν οι γερμανοί, το Καστέλλι αρχίζει να αναπτύσσεται και πάλι. Ακμάζει επί μια εικοσαετία. Ύστερα οι συνθήκες άλλαξαν.
Οι απαλλοτριώσεις του κάμπου συνεχίστηκαν. Οι κάτοικοι του Καστελλίου και των γύρω χωριών στερήθηκαν ένα μεγάλο μέρος της παραγωγικής γης τους, σε περίοδο που τα αγροτικά προϊόντα είχαν ικανοποιητικές τιμές.
Έτσι επλήγη η οικονομία του τόπου, η οποία θα μπορούσε να συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη του. Η αδιαφορία της Πολιτείας να δημιουργήσει τις οφειλόμενες υποδομές στην πρωτεύουσα της επαρχίας Πεδιάδας υπήρξε διαχρονική.
Ένας δρόμος χαράκτηκε πριν από κάμποσα χρόνια για να συνδέσει το Καστέλλι με το βόρειο οδικό άξονα κι έμεινε απραγματοποίητος. Δημόσιες υπηρεσίες αφαιρέθηκαν, άλλες υποβαθμίστηκαν και άλλες συγκρατήθηκαν κατόπιν παρεμβάσεων πολιτών και τοπικών φορέων.
Σήμερα η πολιτεία ζητά από τους κατοίκους κι άλλες θυσίες για την κατασκευή του νέου αεροδρομίου.
Συγχρόνως εκφράζει την πρόθεση της να εντάξει το Δήμο Καστελλίου σε ομάδα άλλων Δήμων. Ενώ θα έπρεπε το κράτος σεβόμενο την ιστορία του Καστελλίου, τις θυσίες και την προσφορά των κατοίκων του, ακόμη και την στρατηγική του αξία να διατηρήσει αυτοτελή το Δήμο Καστελλίου.
Εάν το Καστέλλι ενταχθεί σε άλλο Δήμο, κινδυνεύει να ξεχαστεί σαν αυθύπαρκτη οντότητα και σαν όνομα. Το ΚΑΣΤΕΛΛΙ θα βρίσκεται στα κομπιούτερ οπλικών συστημάτων στοχευόμενο από μελλοντικούς εχθρούς της πατρίδας μας.
Βέβαια μας βόλευε να τα ρίχναμε όλα στο κράτος.
Όμως έχουμε κι εμείς τις ευθύνες μας κι αν δεν τις συνειδητοποιήσουμε και δεν τις επισημάνουμε, πρόοδος δεν θα υπάρξει.
Γιατί φαίνεται πως (( τα μηνύματα (των καιρών) η δεν τα ακούμε η δεν τα νιώσαμε καλά )) όπως λέει ο ποιητής.
Καιρός λοιπόν να κάνουμε την αυτοκριτική μας. -